احتیاج به قانون برای فراوری گوشت مصنوعی در ایران ، کاهش تأثیرات منفی بر محیط زیست - وبلاگ مزدا 93

به گزارش وبلاگ مزدا 93، بحث فراوری گوشت مصنوعی در جهان به یکی از مهم ترین موارد در صنایع غذایی تبدیل شده است. هرقدر که شرایط برای فراوری محصولات گوشتی سخت تر می گردد، طرح فراوری مصنوعی آن هم جدی تر خواهد شد.

به گزارش وبلاگ مزدا 93، اینکه آیا واقعا چنین فناوری ای می تواند کره زمین را نجات دهد و چه مزایا و معایبی دارد، هنوز در حد فرضیه و آزمایش به جای مانده است. در این خصوص با دکتر محدثه آصفری، متخصص ایمنی غذا گفت وگویی انجام داده ایم.

آصفری در مورد فراوری گوشت مصنوعی به وبلاگ مزدا 93 گفت: این موضوع، یک مورد بحث برانگیز و پیچیده است و البته در این بین نظرات مختلفی درباره آن وجود دارد. ابتدا باید بگویم که دسته بندی گوشت های مصنوعی به اینگونه است که ما هم گوشت مصنوعی کشت شده در آزمایشگاه داریم و هم گوشت های مصنوعی گیاهی. او درخصوص این 2 دسته شرح داد: در نمونه نخست، یک سلول از دام زنده در محیط آزمایشگاهی کشت و طی فرایندی خاص به یک بافت عضلانی تبدیل می گردد. در نمونه دوم با ترکیب چند پروتئین گیاهی در نهایت آن را به بافتی مشابه گوشت های حیوانی تبدیل می نمایند.

این کارشناس درخصوص حرکت جهان به سمت استفاده از گوشت های مصنوعی گفت: این موضوع امری اجتناب ناپذیر است. در واقع با افزایش جمعیت، توسعه جوامع، پیشرفت فناوری و بسیاری از مسائلی که پیرامون تأمین تغذیه در جامعه وجود دارد، موضوع جایگزین شدن بسیاری از منابع مصنوعی به جای منابع طبیعی مطرح است و در واقع ما در گذر زمان با آن روبرو خواهیم شد.

آصفری ادامه داد: استفاده از گوشت های مصنوعی مانند بسیاری از غذاهای مصنوعی دیگر که جایگزین غذاهای طبیعی شده است، مزایا و معایب خود را دارد. از مزایای استفاده از گوشت های مصنوعی می توانیم به کاهش تأثیرات منفی بر محیط زیست مانند فراوری گازهای گلخانه ای، کاهش احتیاج به منابع مثل زمین و آب اشاره کنیم. در عین حال مباحث مرتبط با کاهش کشتار حیوانات که بسیاری ازجمله گیاه خواران و حامیان حقوق حیوانات بر آن تأکید دارند نیز مطرح است. بعلاوه کاهش خطر بروز بحران های بهداشتی مانند بیماری های منتقل شونده از حیوانات به انسان، مباحث مرتبط با مقاومت در برابر آنتی بیوتیک ها و آلودگی باکتریایی گوشت از دیگر مزایای استفاده از گوشت های مصنوعی می تواند به حساب بیاید.

او درخصوص بهبود کیفیت و مغذی تر بودن گوشت های مصنوعی هم گفت: این امکان فراهم می گردد تا روی خصوصیات کیفی و تغذیه ای گوشت ازجمله اسیدهای چرب مفید اصلاحاتی انجام داد. براساس بعضی اظهارات، گوشت های مصنوعی می توانند در کاهش ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی، فشار خون و بیماری های ناشی از آن، کلسترول بالا، نقش داشته باشند.

• ببینید | گوشت مصنوعی چیست و چگونه فراوری می گردد؟

آصفری درباره معایب فراوری و استفاده از گوشت های مصنوعی نیز توضیح داد: از جمله معایبی که می توان به آنها اشاره داشت، هزینه بالا و بهره وری پایین نسبت به فراوری گوشت طبیعی و بعلاوه عدم قطعیت درخصوص ایجاد عوارض و اثرات جانبی مصرف آن در درازمدت بر سلامت انسان است. از آنجا که گوشت های گیاهی از ترکیب چند ماده اولیه فراوری می شوند و به علت کوشش برای ایجاد بافت، طعم و رنگ مشابه با گوشت های حیوانی، از انواع طعم دهنده ها، اضافه نمودنی ها و رنگ ها برای فراوری آنها استفاده می گردد، ممکن است مصرف آنها به اندازه زیاد و در مدت طولانی، منجر به ایجاد خطراتی در سلامت انسان گردد؛ به ویژه افرادی که دارای رژیم های غذایی خاص هستند و حساسیت و آلرژن هایی به بعضی ترکیبات غذایی خاص ازجمله گلوتن دارند. از سوی دیگر باتوجه به آداب غذایی و شرایط اجتماعی فرهنگی کشورمان در رابطه با مصرف این نوع گوشت ها، عدم پذیرش اجتماعی وجود دارد.

این متخصص ایمنی غذا در ادامه گفت: درحال حاضر ما در ایران کوشش برای فراوری گوشت های مصنوعی برپایه گیاه را داریم. این فناوری گران نیست، اما احتیاج به زیرساخت هایی دارد که باید مهیا باشد. محققان و استارت آپ های بسیار کم و انگشت شماری در داخل کشور داریم که در حال کوشش روی فراوری این محصول هستند. اما درخصوص فراوری گوشت مصنوعی برپایه کشت سلولی، باید گفت که احتیاج به سرمایه گذاری بالا، تجهیزات مدرن، محیط آزمایشگاهی پیشرفته و پرسنل متخصص دارد که باتوجه به شرایط کنونی چنین امکاناتی در ایران مهیا نیست. ما در ایران برای فراوری گوشت های مصنوعی احتیاج به استانداردهای بهداشتی مناسب و کیفی نیز داریم. در واقع باید قوانین و مقرراتی برای فراوری این گوشت ها هم به لحاظ ایمنی، هم به لحاظ مسائل مرتبط با سلامت آنها و هم از نظر شرعی، درنظر گرفته گردد. در عین حال از مهم ترین چالش های پیش رو در این صنعت، عدم تخصیص بودجه برای انجام طرح های تحقیقاتی مرتبط از سوی مراجع ذیربط است.

آصفری درباره آسیب های فراوری کنونی گوشت به محیط زیست هم اضافه نمود:اگرچه ما تأکیدمان این روزها به صنعتی شدن دامداری ها است که یک سیستم مکانیزه ای دارند و در آن شرایط بهداشتی دام ها، تغذیه و سلامتی آنها تحت نظر متخصصان و دامپزشکان عزیز کشور است اما باید بپذیریم که دامداری ها چه صنعتی و چه سنتی به فضای بزرگ و منابع آب و علوفه زیادی احتیاج دارند که این خود باعث قطع درختان، تخریب پوشش گیاهی، فرسایش و کاهش حاصلخیزی می گردد. علاوه بر آن دامداری ها منجر به فراوری مقادیر زیادی از پسماندهای جامد و مایع مثل پشم، استخوان، خون و لجن می شوند که درصورت عدم مدیریت صحیح می تواند به رودخانه، چشمه، آب های زیرزمینی و سواحل دریا راه پیدا کند که صدمه جبران ناپذیری را به محیط زیست وارد می نماید.