تغییر مردمک چشم ها در زمان تصمیم گیری
به گزارش وبلاگ مزدا 93، یافته های به دست آمده از این پژوهش نشان داد که زمان بیشینه شدن قطر مردمک و اندازه قطر مردمک در لحظه پاسخ به صورت معنی داری با قطعیت تصمیم در ارتباط است.
نتایج یک مطالعه نشان داد که با بررسی اندازه مردمک چشم افراد در شرایط تصمیم گیری، می توان زمان رسیدن آن ها به قطعیت را تخمین زد.
تصمیم گیری؛ فرآیند انتخاب یک گزینه از بین چندین گزینه موجود است. این فرآیند یکی از بالاترین سطوح فعالیت های شناختی مغز است و از دیرباز مورد توجه دانشمندان حوزه علوم اعصاب شناختی قرار گرفته، با وجود بررسی ها و پیشرفت های گسترده در حوزه تصمیم گیری ادراکی، همچنان دانش کافی در مورد نحوه عملکرد و راهبرد انسان در تصمیمات پیچیده و سطح بالای دنیای واقعی مثل تصمیمات چند مرحله ای وجود ندارد.
یکی از موضوعات چالش برانگیزی که در مطالعه تصمیم های پیچیده نقش دارد، قطعیت است. قطعیت انتخاب درست؛ درجه ای از اطمینان تصمیم گیرنده نسبت به درستی انتخاب مورد نظر است. ولی از آن جا که در فرآیند تصمیم گیری وقفه ای ایجاد نمی شود، امکان این که از افراد در مورد قطعیت شان در مراحل مختلف تصمیم گیری گزارش خواسته شود، وجود ندارد.
یکی از روش هایی که با استفاده از آن می تواند قطعیت را تخمین زد، استفاده از داده های رفتاری است. برخی از پژوهش هایی که در گذشته اجرا شده اند اندازه قطر مردمک چشم را با فرآیند تصمیم گیری مرتبط می دانند و می توانند از طریق آن میزان قطعیت را استخراج کنند.
به همین دلیل پژوهشگران دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و پژوهشگاه دانش های بنیادی، با انجام یک مطالعه، نقش قطعیت در تغییر رفتار داده های غیر ارادی چشم را در تصمیمات چند مرحله ای بررسی کردند.
شیرین وفایی؛ پژوهشگر دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی به همراه رضا ابراهیم پور و سجاد ذباح؛ محققان پژوهشکده علوم شناختی پژوهشگاه دانش های بنیادی، در انجام این مطالعه مشارکت داشتند.
در این مطالعه، 9 شرکت کننده راست دست (چهار خانم و پنج آقا) که در محدوده سنی 21 تا 37 سال قرار داشتند، مورد بررسی قرار دریافتد. این افراد از نظر بینایی سالم بودند و هیچ کدام سابقه بیماری های عصبی و روانی نداشتند.
این آزمایش در یک اتاق نیکه تاریک انجام شد. افراد شرکت کننده روی یک صندلی قابل تنظیم به فاصله 57 سانتی متر از یک صفحه نمایش قرار می گرفت. سپس شرکت کننده ها در مورد جهت حرکت نقاط در دو محرک متوالی (راست یا چپ در مرحله اول و بالا و پایین برای مرحله دوم) تصمیم گیری می کردند. در طول آزمایش داده های حرکت های چشمی شرکت کنندگان توسط یک دستگاه ردیاب چشمی ثبت می شد.
یافته های به دست آمده از این پژوهش نشان داد که زمان بیشینه شدن قطر مردمک و اندازه قطر مردمک در لحظه پاسخ به صورت معنی داری با قطعیت تصمیم در ارتباط است. همچنین مشخص شد اندازه مردمک چشم در تصمیم فعلی، بر اساس قطعیت تصمیم قبلی تغییر خواهد کرد.
در تصمیم های دو مرحله ای از آن جایی که پاداش تنها زمانی به فرد تعلق می گیرد که هر دو تصمیم به درستی گرفته شوند، قطعیت تصمیم اول می تواند زمان پاسخ تصمیم دوم را دستخوش تغییر کند. بدین معنی که اگر قطعیت تصمیم اول پایین باشد، از آن جا که احتمال دریافت پاداش پایین است، بر همین اساساگر فرد به صورت بهینه عمل کند، زمان زیادی برای تصمیم دوم صرف نخواهد کرد.
همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که اطلاعات استخراجی از داده های مردمک چشم قادر است با کیفیت مناسبی قطعیت شرکت کننده را تخمین بزند. بنابر این می توان از مدلی که در این پژوهش ارائه شده، به عنوان ابزاری برای پیش بینی قطعیت استفاده کرد.
پژوهشگران این مطالعه، بر اساس یافته های به دست آمده می گویند: در تصمیمات چند مرحله ای، قطعیت تصمیم در داده های غیر ارادی چشمی نیز مشهود است که می تواند بازتاب استراتژی فرد در شرایط پیچیده باشد.
نتایج این مطالعه، پاییز سال جاری به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان ارتباط بین داده های چشمی مردمک و قطعیت در تصمیم های چند مرحله ای، در نشریه شفای خاتم منتشر شده است.
منبع: فرادید