کارگردان ماشین مرا بران و یک داستان عجیب درباره شیطانی که وجود ندارد
به گزارش وبلاگ مزدا 93، ریوسوکی هاماگوچی کارگران ژاپنی با فیلم شیطان وجود ندارد به سمت گرفتن یک اسکار دیگر می رود.
به گزارش وبلاگ مزدا 93 به نقل از هالیوود ریپورتر، جدیدترین فیلم ریوسوکی هاماگوچی کارگردان ژاپنی پس از فیلم برنده اسکار وی ماشین مرا بران در نتیجه همکاری با آهنگساز ایکو ایشیباشی خلق شده است.
این کارگردان مولف ژاپنی از سرعت خود کم نمی نماید. سال 2021 این کارگردان 45 ساله 2 فیلم بلند با کیفیت خیره نماینده را اکران کرد؛ درام چرخ شانس و فانتزی که برنده خرس نقره ای در جشنواره فیلم برلین شد و ماشین مرا بران که با ایجاد یک حس غافلگیرنماینده در فصل جوایز، در نهایت اولین جایزه اسکار بین المللی را پس از 20 سال به ژاپن برد.
حالا سال جاری در جشنواره فیلم ونیز 2023، هاماگوچی با یکی دیگر از فیلم هایش که زیبایی شناسی کاملا محقق و عمیقاً پیچیده ای را به نمایش می گذارد، بازگشته است.
مسیر خلق شیطان وجود ندارد با ایکو ایشیباشی آهنگساز ماشین مرا بران آغاز شد، که اواخر سال 2021 از هاماگوچی دعوت کرد تا چند تصویر ویدیویی برای یک قطعه موسیقی زنده که داشت می نوشت، بسازد. هاماگوچی در حین تحقیق در خصوص پروژه در دهکده روستایی که ایشیباشی اهل آنجا است، به فکر ساخت یک فیلم سینمایی کاملا فرمالیستی افتاد. در ژانویه او فیلمنامه اش را نوشته بود و فیلمبرداری در فوریه و مارس انجام شد. موسیقی ایشیباشی به فیلم شیطان وجود ندارد هم راه یافت و بعضی از قطعات فیلم های گرفته شده هم برای همراهی قطعه ارکستری او انتخاب شد.
فیلم شیطان وجود ندارد درباره یک پدر مجرد ژاپنی به نام تاکومی و دخترش هانا است که در روستای میزوبیکی، نه چندان دور از توکیو زندگی می نمایند. آنها مثل اجدادشان یک زندگی میانه دارند که با فصول و نظم طبیعت پیش می رود. یک روز ساکنان روستا از طرح ساختن یک مکان زیبا نزدیک خانه تاکومی مطلع می شوند. وقتی 2 نماینده شرکت از توکیو برای برگزاری جلسه به روستا می رسند، روشن می گردد این پروژه تامین آب محلی را مختل می نماید و در نهایت تعادل اکولوژیکی منطقه و شیوه زندگی آنها را به خطر می اندازد.
هالیوود ریپورتر در طول جشنواره فیلم ونیز با هاماگوچی گفتگوی کوتاهی درباره دلایل ساخته شدن شیطان وجود ندارد و معنایی که پشت عنوان فریبنده فیلم وجود دارد، ترتیب داد که در ادامه می خوانید.
من از این فیلم بسیار لذت بردم، اما نمی دانم از کجا آغاز کنم. نکاتی هست که بخواهید در ونیز به مخاطبان بگویید؟
شاید گفتن این موضوع از سوی من خودخواهانه باشد، اما به نظرم برترین راه برای درک این فیلم این است که آن را مانند گوش دادن به موسیقی بدانید. حدس می زنم بگویید معانی و افکار زیادی پشت فیلم هست که این ایده را عملی نمی نماید اما در نهایت، این واقعاً به شخصیت ها مربوط می گردد که بتوانند در طبیعت حرکت نمایند. در واقع تماشای حرکات شخصیت ها لذت بخش تر است. این فیلم نتیجه روشنی نمی دهد. نمی خواهم این امر را به گردن دیگران بیندازم اما فکر می کنم این نتیجه برای این است که من تحت تأثیر موسیقی آیکو ایشیباشی بودم.
این که می گویید فیلم با همکاری برای موسیقی به وجود آمد، هیجان انگیز است و مرا یاد بعضی فیلم های ژان لوک گدار انداخت.
کمی خجالت می کشم که به این موضوع اشاره می کنید چون گدار زبان مشترک من و آیکو در هنگام ساخت این پروژه با هم بود. هر دوی ما نام های مختلفی داشتیم که وقتی نوبت به موسیقی فیلم می رسید، آنها را مطرح می کردیم و قطعاً گدار یکی از نام های مشترک ما بود. فیلمسازی او به خودی خود برای من مانند یک تجربه صوتی و از جهاتی خود موسیقی است. بنابراین، بله در این فیلم ما بسیار تحت تأثیر کارهای او قرار گرفتیم. اما به ماهیت موسیقی آیکو هم مربوط می گردد. می دانستم که نمی خواهم از موسیقی به شکلی احساسی استفاده کنم. او تم فوق العاده زیبایی ساخت که من نمی خواستم از آن فقط برای یک اوج احساسی استفاده کنم و به این نتیجه رسیدم که با عدم تطابق آن به خوبی می توانم وضوحی را که هم در موسیقی و هم در فیلم وجود دارد، افزایش دهم.
نحوه حرکت دوربین بیشتر از همه به حس مکانی که از این جامعه روستایی در طبیعت ایجاد می گردد، مربوط است و حتی ما یک پرسپکتیو از دیدگاه یک گیاه واسابی وحشی داریم.
اول از همه بگویم من از نحوه استفاده از دوربین لذت می برم. از جهاتی تلاشم این بود که از حرکات دوربینی قبلی ام فاصله بگیرم؛ در نحوه نگاه دوربین به شخصیت ها احساس کردم وجود دوربین آشکارتر شده است.
در 2 فیلم آخر شما یعنی چرخ شانس و فانتزی و ماشین مرا بران به نظر می رسید علاقه اصلی شما ماهیت تمرین و اجرای دراماتیک باشد، در حالی که این فیلم بیشتر در خصوص کاوش در کیفیت های رسمی فیلمسازی است.
تا حدی درست است. با بحث ما در خصوص حرکت دوربین ارتباط دارد. البته انسان برای من خیلی مهم است. اما من نمی خواستم فقط افراد داستان را به تصویر بکشم. می خواستم انسان ها را در محیط هایشان ثبت کنم و کار دوربین ثبت عکس العمل آنها نسبت به هم باشد. بنابراین به نظر من این هم یک تمرین است. فکر می کنم نوع فیلمسازی این فیلم بر یک دهه آینده فیلمسازی ام اثرگذار باشد.
اولین واکنش من به عنوان این فیلم این بود که وای، چه عنوان باحالی. شیطان وجود ندارد به چه معناست و چه ارتباطی با فیلم دارد؟
وقتی در حال تحقیقات میدانی برای نوشتن فیلمنامه بودم و به منظره طبیعی نگاه می کردم و فکر و ذکرم طبیعت بود، این کلمات از درون من بیرون آمدند. فکر می کنم دیگران هم احتمالا این تجربه را دارند که وقتی به طبیعت نگاه می نمایند، به این نتیجه می رسند که شر وجود ندارد. اما این پیغام کلی فیلم نیست. آیا این چیزی است که من واقعاً فکر می کنم؟ پاسخ منفی است، من اصلا اینطور فکر نمی کنم. باز برترین راه برای تفسیر آن، این است که مثل عنوان یک قطعه موسیقی به آن فکر کنید. عنوان یک قطعه موسیقی لزوماً با هر معنایی که در آن وجود دارد، همبستگی یا ارتباطی ندارند. این همان احساسی است که می خواهم مردم با خود ببرند.
منبع: همشهری آنلاین